“Ο υπέρ πάντων αγών σε βάρος της κοινωνίας”

2

ΠΡΟΣ: ΥΠΟΥΡΓΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Κ. ΜΑΝΙΑΤΗ

ΑΠΟ: ΓΕΩΡΓΙΟ ΣΤΡΑΤΑΚΗ, ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΑ, ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟ, ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ

 

Με τις αλλαγές που κάνατε στο νομοσχέδιο διατηρώντας τα προνόμια σε ζημιογόνες μονάδες, το πρώτο που τίθεται είναι ποιος επενδυτής θα μπει σε διαδικασία αγοράς της μικρής Δ.Ε.Η. χάνοντας τα λεφτά του και ενισχύοντας με τον τρόπο αυτό το μονοπώλιο της Δ.Ε.Η. σε βάρος της κοινωνίας. Πρέπει να το ξανασκεφτείτε και αφήστε την <<μαϊμού>> απελευθέρωση επειδή μας πιέζει η τρόικα. Πάψτε να κοροϊδεύετε την κοινωνία, υπάρχουν και σκεπτόμενοι άνθρωποι.

Δίνουν τον υπέρ πάντων αγώνα στο όνομα της κοινωνίας αλλά στην πραγματικότητα σε βάρος της κοινωνίας. Τι είναι η μικρή Δ.Ε.Η.? Γιατί να γίνει αποκρατικοποίηση? Ποιος χάνει, ποιος κερδίζει? Γιατί φωνάζουν συνδικαλιστές και έχουν μαζί τους τον Σύριζα και τους μητροπολίτες?

Η μικρή Δ.Ε.Η. δεν είναι ελληνική επινόηση, πουθενά στην Ευρώπη δεν έχει γίνει κάτι παρόμοιο. Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει χώρα στον κόσμο που να μην έχει ιδιωτικές εταιρείες ηλεκτρισμού. Ακόμη και στην Γαλλία που έχει συντριπτικά μερίδια στην παραγωγή, έχει με διάφανο τρόπο παραχωρήσει μερίδια σε ιδιώτες, χωρίς τερτίπια, στρεβλώσεις και εμπόδια.

Πάντως η μικρή Δ.Ε.Η. δεν αποτελεί ελληνική επινόηση. Σε αντίθεση με τον ελληνικό μύθο που θέλει όλες τις εταιρείες ηλεκτρισμού στην Ευρώπη κρατικές, το μοντέλο είναι copy paste από την Ιταλία. Εκεί, για να απελευθερωθεί η αγορά, πουλήθηκε ένα κομμάτι της κρατικής ENEL. Η κρατική εταιρεία πήρε τα χρήματα, επεκτάθηκε τεχνολογικά, προιοντικά και γεωγραφικά και αυτήν την στιγμή είναι η τρίτη σε μέγεθος εταιρεία της Ε.Ε.

Στόχος εδώ είναι η Δ.Ε.Η. να πάρει έσοδα από την πώληση, να μειώσει το χρέος της, να κάνει επενδύσεις και να μπορέσει να εκσυγχρονιστεί. Επίσης, από την φυσική πίεση του ανταγωνισμού υπάρχει η προσδοκία βελτίωσης προϊόντων και υπηρεσιών. Η εξυπηρέτηση πελατών στον Ο.Τ.Ε. πριν και μετά το άνοιγμα είναι το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα.

Η αποκρατικοποίηση θα βλάψει τους εργαζομένους? Στην Πορτογαλία όπου πουλήθηκε η EDP στους Κινέζους, οι εργαζόμενοι της εταιρείας είναι οι μόνοι υπάλληλοι ΔΕΚΟ που πήραν πίσω τις μειώσεις που επέβαλε το πορτογαλικό μνημόνιο. Οι Κινέζοι ιδιοκτήτες αποφάσισαν να επαναφέρουν τους μισθούς στα προ της κρίσης επίπεδα. Στην πραγματικότητα εκείνοι οι εργαζόμενοι που θα πληγούν περισσότερο είναι οι περίπου 5000 υπάλληλοι της Δ.Ε.Η. που ως μέλη σωματείων, πρωτοβάθμιων ή δευτεροβάθμιων οργανώσεων απολαμβάνουν συνδικαλιστικά προνόμια (άδειες, ταξίδια, ευνοϊκές μετακινήσεις, κτλ.) Αξίζει να διαβάσει κανείς την λίστα με τους προνομιούχους υπαλλήλους που υπηρετούν στον ΑΗΣ Κερατσινίου, μια μονάδα που υπολειτουργεί, ωστόσο είναι προνομιούχοι αφού οι εργαζόμενοι σε αυτή είναι τοποθετημένοι εντός λεκανοπεδίου και απολαμβάνουν το ειδικό επίδομα μονάδας. Ο εν λόγω σταθμός χαρακτηρίζεται και ως parking συνδικαλιστών λόγω του αριθμού ρεκόρ εργατοπατέρων που είναι τοποθετημένοι σε αυτόν. Υπό καθεστώς ανταγωνισμού όμως θα θιγεί και η σχέση εξάρτησης με τα πάσης φύσεως πολιτικά γραφεία που εξυπηρετούσαν ρουσφέτια.

Είναι γνωστή η περίπτωση ενός σχετικά πρόσφατου διαγωνισμού προσλήψεων στην εταιρεία όπου μονάδα κοντά σε πόλη γνωστού υπουργού παρότι υπεράριθμη σε προσωπικό <<φορτώθηκε>> 19 υπαλλήλους. Στον αντίποδα, πρέπει να τονιστεί ότι στην Δ.Ε.Η δουλεύουν άξιοι, έμπειροι και καταρτισμένοι επιστήμονες, τεχνίτες, στελέχη που συχνά υπερβάλλουν εαυτούς προκειμένου να φέρουν σε πέρας το έργο τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι αρκετά ικανά στελέχη της Δ.Ε.Η είναι περιζήτητα στον ιδιωτικό τομέα όπου και μπορεί να ανταμειφθούν με πολύ μεγαλύτερους μισθούς.

Η ιδιωτικοποίηση έφερε το σκάνδαλο ENERGA. Το σκάνδαλο δεν ήταν αποτέλεσμα της απελευθέρωσης αγοράς ηλεκτρισμού αλλά το ακριβώς αντίθετο. Προκειμένου να μην ανοίξει η αγορά ηλεκτρισμού επί χρόνια το κράτος κωλυσιεργούσε. Όταν οι πιέσεις της Ευρώπης έγιναν αφόρητες, αντί να δημιουργήσουν τους όρους για μεγάλες καθετοποιημένες επιχειρήσεις με πρόσβαση σε λιγνίτη και υδροηλεκτρικά που θα μπορούσαν να ανταγωνιστούν την Δ.Ε.Η. επέτρεψαν σε ιδιώτες λιανέμπορους να αγοράζουν ρεύμα από την χονδρική αγορά ( ουσιαστικά από την Δ.Ε.Η. ) το οποίο στην συνέχεια το μεταπωλούσαν. Προκειμένου δηλαδή να παρουσιαστεί στις Βρυξέλλες η απελευθέρωση έγινε ένα <<μαϊμού>> άνοιγμα στην αγορά, με πολλά κενά και παραλείψεις με τα γνωστά αποτελέσματα της απάτης. Διαχρονικά σκάνδαλα βέβαια στην αγορά ηλεκτρισμού είναι οι μόνιμοι υπεργολάβοι, υπερκοστολογήσεις έργων και προμηθειών και το πάρτι που έχει στηθεί για θυμίσουμε ότι επί Α. Παπανδρέου από την Δ.Ε.Η. είχε προκύψει το περίφημο <<όριο>> των πεντακοσίων εκατομμυρίων δρχ. που μπορούσαν να απολαμβάνουν οι πρασινοφρουροί του συστήματος.

Φαιδρό το επιχείρημα ότι δεν πωλείται η μικρή Δ.Ε.Η. αλλά η καλή Δ.Ε.Η. Στη μικρή Δ.Ε.Η. παραχωρούνται μονάδες 1235 MW. Από αυτές, δύο είναι λιγνιτικές (Αμύνταιο και Φλώρινα) και μία μονάδα αερίου (Κομοτηνή), 400 MW. H Κομοτηνή ως τεχνολογία είναι αντιπαραγωγική, λειτουργεί με 150 υπαλλήλους, όταν οι ιδιωτικές μονάδες λειτουργούν με 50. Αλλά και οι μονάδες του Αμύνταιου λειτουργούν από το 1987 και σύμφωνα με τις τεχνικές προδιαγραφές θα λειτουργούν μέχρι το 2020 και μετά θα αντικατασταθούν, δηλαδή νέο εργοστάσιο, μεγάλο κόστος επένδυσης. Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα της μονάδας Μελίτη, η οποία έχει σοβαρότατα προβλήματα τροφοδοσίας με λιγνίτη. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα τελευταία χρόνια δεν λειτουργεί σε πλήρη ισχύ ενώ συχνά η Δ.Ε.Η εισάγει λιγνίτη από τα Σκόπια για τις ανάγκες της.  Δηλαδή πωλούμενη η μικρή Δ.Ε.Η, πωλούνται προβληματικές μονάδες και δύσκολα μπορεί να υπάρξει ενδιαφέρον επενδυτή με μικρό τίμημα.

Το κράτος πρέπει να έχει στον έλεγχο του την Δ.Ε.Η για να μπορεί να ασκεί κοινωνική πολιτική.

 

Εδώ και αρκετά χρόνια η κοινωνική πολιτική ασκείται από το κράτος και όχι από την Δ.Ε.Η. Η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας για παράδειγμα έχει καθορίσει συγκεκριμένες υποχρεώσεις για τους προμηθευτές προτού κόψουν το ρεύμα και αυτές τις προθεσμίες τις κρατούν όλοι είτε είναι ιδιώτες, πολυεθνικές, Δ.Ε.Η. Τα φθηνά τιμολόγια των πολυτέκνων και των ανέργων δεν πληρώνονται από την Δ.Ε.Η. αλλά από τους υπόλοιπους καταναλωτές μέσω του τέλους Υ.Κ.Ω. Επίσης για να πάει ρεύμα στο τελευταίο χωριό η Δ.Ε.Η. αποζημιώνεται από το κράτος.

Θα ακριβύνει το ρεύμα? Υπάρχουν τεράστιες ανάγκες για επενδύσεις ώστε να ανανεωθεί ένα παλιό και παρωχημένης τεχνολογίας ηλεκτρικό ρεύμα. Το κόστος αυτής της αντικατάστασης είναι που θα ακριβύνει τα τιμολόγια και όχι το γεγονός ότι θα υπάρξει ανταγωνισμός. Και ότι θα καθορίζει από μόνη της η Δ.Ε.Η. τα κόστη άρα και τις τιμές. Το αντίθετο συμβαίνει με τον ανταγωνισμό αφού παντού φέρανε μείωση του λειτουργικού κόστους βελτίωσης της αποδοτικότητας, ακόμη και ορθολογική κοστολόγηση των επενδύσεων. Επίσης τα αποθέματα λιγνίτη εξαντλούνται. Με την πώλησης μικρής Δ.Ε.Η. αγοράς του υποχρεωτικού Pool καταργείται και περνάμε στο target model που θα είναι το σύγχρονο χρηματιστήριο ενέργειας. Το όφελος που θα μετακινηθεί στον καταναλωτή θα είναι μεγαλύτερο με τον ανταγωνισμό.

Οι τοπικές κοινωνίες θα συνεχίσουν να ωφελούνται αφού τα τέλη που πληρώνονται σήμερα από την Δ.Ε.Η. θα συνεχίσουν να υπάρχουν και στο μέλλον. Εργατικό προσωπικό θα προσλαμβάνεται από τις τοπικές κοινωνίες διότι αυτό επιβάλλει η λογική. Εκείνο που δεν θα συμβαίνει είναι να προσλαμβάνονται υπεράριθμοι με λίστες από πολιτικά γραφεία αλλά θα υπάρξει αξιοκρατία που θα υπερασπίζονται οι τοπικές κοινωνίες.

Το ότι στον χώρο της ενέργειας μπορούν να γίνουν επενδύσεις μόνο από το κράτος είναι ένας μύθος. Είναι αλήθεια ότι η Δ.Ε.Η. έπαιξε καθοριστικό ρόλο στον εξηλεκτρισμό της χώρας αλλά είναι αλήθεια ακόμη ότι πρωτοπόροι στις επενδύσεις του τομέα ήταν ιδιώτες. Το πρώτο λιγνιτικό κέντρο στην Πτολεμαΐδα δημιουργήθηκε από τον Μποδοσάκη ενώ το πρώτο υδροηλεκτρικό κατασκευάστηκε από αμερικανούς προκειμένου να καλύψει τις ηλεκτρικές ανάγκες του καινούριου τότε εργοστασίου αλουμινίου της Ελλάδος και των Γάλλων της Pechiney.

Εάν δεν πωληθεί η μικρή Δ.Ε.Η. ο απλός πολίτης θα χάσει και δεν θα κερδίσει. Ο καταναλωτής έχει να δει μόνο οφέλη όπως αυτά προκύπτουν από το άνοιγμα της αγοράς. Καλύτερες και ποιοτικότερες υπηρεσίες, εισαγωγή νέων τεχνολογιών και καινοτομιών, αποδοτικότερο κόστος, καλύτεροι χρόνοι εξυπηρέτησης. Το βασικό είναι η δυνατότητα επιλογής. Θα υπάρξει τόνωση των επενδύσεων ενώ με δεδομένο ότι θα έρθει μόνος ή σε κοινοπραξία με Έλληνα, ξένος επενδυτής, θα υπάρξει εισαγωγή τεχνογνωσίας. Και βέβαια ένα τελευταίο αλλά πολύ σημαντικό σημείο είναι ότι δεν θα μπορούσαν οι συνδικαλιστές να εκβιάζουν την κοινωνία με τον διακόπτη.